БАРАНАВІЦКІ КРАЯЗНАВЕЦ / BARANAVICKI KRAJAZNAVIEC /

Святое поле і ікона Пакрова Прасвятой Багародзіцы

(выклад з відэазапісу выступлення)

Ніна ЗАГОРСКАЯ

Экспедыцыя на Святым полі каля вёскі Загор'е пад Баранавічамі

У 1983 годзе на Святым полі каля вёскі Загор’е Баранавіцкага раёна былі разабраны магілы, застаўшыяся ад часоў Паўночнай вайны. У іх былі пахаваны шэсць тысяч шведаў і адна тысяча пятроўскіх ваяроў. З астанкаў забітых была насыпана Залатая гара – па вышыні, як Курган Славы пад Мінскам. Усю працу рабілі дарожнікі Урала, бо беларускія будаўнікі адмовіліся разбіраць могілкі. Калі раскопвалі магілы, ў адным з каўшоў з’явілася металічная ікона, як аказалася гэта была ікона Пакрова Прасвятой Багародзіцы. Напэўна яна знаходзілася ў царкве Іанна Хрысціцеля, якая стаяла каля вёскі Малая Каўпеніца. У 1916 годзе на месцы царквы нямецкія салдаты пабудавалі доты – тры генеральскіх і некалькі камандных. Немцы былі ў Загор’і, і на Святым полі.

Ікона, з’явіўшаяся на Святым полі, як сказаў вучоны Мікола Ярмаловіч – гэта добры знак. І таму прапанаваў будаваць царкву ў гэтым месцы і аддаў на будаўніцтва свой заробак – 250 рублёў. Па яго прыкладу людзі давалі свае грошы і было сабрана 188 млн. рублёў. На асвяшчэнне царквы ў Загор’е прыехалі владыка Філарэт і владыка Павел. Яны прапанавалі прывезці благадатны агонь з Іерусаліму і асвяціць на святой зямлі ў Іерусаліме надгробіе гасподне для Загорскай царквы.У гэтае паломніцтва паехалі Анатоль Дульчык, рэстаўратар з Баранавічаў і Андрэй Петрашкевіч, прэс-сакратар Філарэта.

Вось ўжо 22 гады вернікі Баранавіцкага раёну носяць ікону і благадатны агонь вакол Загорскай царквы ў дні беларускага пісьменства, ў верасні. Над святым полем кружаць буслы. А калісці на радзіме Пятра Клімука Ніне Загорскай і яе паплечнікам сказалі, што да гэтай іконы ніхто не ходзіць.

Ніна Загорская рассказала, што такія іконы былі нашытыя на харугвах імператарскіх палкоў з сярэдзіны 17 стагодзя. Гэтыя іконы знаходзіліся ў той час і ў беларускіх храмах. У адным з такіх храмаў, у весцы Дуброўна вянчаліся бацька і маці Салжаніцына. Там у 2,5 кіламетрах ад Шчары былі знойдзены могілкі. Са слоў Міхася Загорскага, у гэтых магілах былі раскапаны 82 чэрапа і астанкі нямецкіх солдат у ботах. Людзі празвалі гэта месца Чорнай далінай смерці. І толькі ў 1994 годзе яна перастала быць далінай смерці, калі, дзякуючы намаганням Берната Міхаіла Язэпавіча, у той час супрацоўніка аддзела культуры Баранавіцкага райвыканкама, быў прывезены вялікі камень пакаяння з вёскі Крашын, з  радзімы Паўлюка Багрыма, з парку Антаніны Радзівіл. Ніна Загорская прыняла ўдзел ва ўсталяванні каля гэтага камня 7 мятровага драўлянага дубовага крыжа памяці.

Ніна Загорская заклікала краязнаўцаў Баранавічаў аднаўляць магілы, помнікі, памяць, сакральныя святыні і тым самым працаваць на будучыню. Для гэтага трэба зрабіць міжнародны цэнтр памяці духоўнай, а вёска Русіны Баранавіцкага раёна і такія краязнаўчыя чытанні павінны стаць яго падмуркам.

Пісьменнік Уладзімір Караткевіч сказаў, што на Беларусі Бог жыве. Ніна Загорская раздала ўдзельнікам чытанняў іконкі і запаліла свечку з благадатным агнём. Вось такая металічная ікона Пакрова Прасвятой Багародзіцы тушыла пажары, мірыла вернікаў. Яна, па словах Ніны Загорскай, шляхаводная і таму сіла яе бясконцая.

Выклад напісала Таццяна Сырыца.